کمپین نوروزی آکادمی دال ترید تا 100 درصد تخفیف!!!

نرخ بهره چیست؟

شما مقداری پول دارید، و قصد سرمایه گذاری آن را دارید؛ چندین راه جلو روی شماست.
یا اینکه پولتان را در بانک قرار دهید و ماهانه سودی که برای پول شما تعیین شده است را برداشت کنید یا اینکه پول خود را در صنعتی سرمایه گذاری کنید؛ حال آن صنعت می تواند صنایع تولیدی باشد یا شاید یک مغازه یا خرید و فروش ملک و ماشین.
حال شما در حال تصمیم گیری برای سرمایه گذاری سرمایه خود هستید، ولی این تصمیم به مواردی وابسته است.
یکی از این موارد نرخ بهره است.

نرخ بهره چیست؟

فرض کنید شما پولتان را در بانک می گذارید یا از بانک وام می گیرید، بانک موظف است برای پولی که شما در بانک سرمایه گذاری کرده اید، سودی را به شما بپردازد و همچنین برای بازپرداخت وامی که از بانک گرفته اید باید سودی را به بانک بپردازید؛ در حقیقت با توجه به شرایط اقتصادی هر کشور نرخ های سودی برای هر پولی که به صورت قرض داده می شود تعیین می شود، چرا که ارزش واقعی پول باید حفظ شود.
به این میزان سودی که بانک ها تعیین میکنند حال چه بین بانکی چه بین بانک و مشتری، نرخ تورم می گویند.

در مقاله اقتصاد به زبان ساده، دیدگاه کلی به اقتصاد داشتیم، حال نرخ بهره چه کمکی می تواند به اقتصاد بکند؟
جواب خیلی ساده است؛ هرچه پول در صنعت و تولید بیشتر جریان داشته باشد، شاهد اقتصاد پویاتری هستیم و تاثیر مثبتی در آن می گذارد، حال این سیاست زمانی موثر است که نرخ بهره پایین باشد و فرد سرمایه دار کم تر ترغیب شود که پول و سرمایه خود را در بانک پس انداز یا سرمایه گذاری کند.

چند نوع نرخ بهره وجود دارد، مانند: نرخ بهره ساده، نرخ بهره مرکب، اسمی، موثر و …
زمانی که می خواهیم سرمایه گذاری انجام دهیم، باید به موضوع نرخ بهره بسیار توجه کنیم.

انواع نرخ بهره

نرخ بهره ساده

آسان ترین محاسبه سود بر وام است، که به صورت روزانه محاسبه می شودو میتوان زمان آن را نیز تغییر داد.

فرمول نرخ بهره ساده: SI=P×I×N

P : میزان وام و پولی که از بانک دریافت کرده ایم
I : میزان نرخ بهره یا سود تعیین شده
N : تعداد روزها یا دوره ای که باید شما وام را تسویه کنید

با یک مثال موضوع را کاملا روشن کنیم:
شما یک وام 200 میلیون تومانی از بانک می گیرید، میزان سود سالانه بانک 4 درصد است و مدت وام شما 5 ساله است، با توجه به فرمول بالا شما کل پرداختی که بانک باید پرداخت کنید 240 میلیون تومان است.
از آنجایی که شما باید ماهانه اقساط خود را پرداخت کنید، پس باید شما ماهانه 4 میلیون تومان را به بانک پرداخت نمایید؛ در ایران هیچ بانکی چنین وامی را نمی پردازد.
در ایران اکثرا برای محاسبه سود از سود مرکب استفاده می کنند.پ

نرخ بهره مرکب

برخی از بانک ها برای وام دادن به مشتری هایشان فکر دیگری کرده اند، چرا که سود بیشتری می توانند از مشتری دریافت کنند.
چگونه؟
بانکها از سود مرکب استفاده می کنند و فرض را بر این می گیرند که پایان هر سال مالی، مشتری باید تسویه کند؛ پس کاری که انجام می دهد این است که برای سودهایی که در آخر سال مالی مشتری باید پرداخت کند باز هم سود حساب می کند.

به نظرم با یک مثال موضوع قابل فهم تر می شود:
فرض کنید یک وام به مبلغ 30 میلیون تومان 20 ساله با نرخ سود 15 درصد از بانک دریافت کرده اید، به صورت ماهانه باید اقساط پرداخت کنید.
در پایان سال بیستم، مبلغ سود پرداخت شده با توجه به سود مرکب 490 میلیون تومان است؛ این در حالی است که اگر با سود ساده حساب شود، در پایان سال بیستم مبلغ 90 میلیون تومان است، توجه کنید که اختلاف بسیاری بین سود مرکب و سود ساده وجود دارد.

به این جدول توجه کنید تا موضوع برایتان روشن تر شود.

فرمول محاسبه سود مرکب: A=P(1+r/n )^nt

A : مبلغ محاسبه شده نرخ سود مرکب
P : مبلغ اصلی سرمایه
r: نرخ سود تعیین شده
n: تعداد دوره، میتواند ماهانه یا روزشمار هم نیز باشد
t: تعداده دوره های مرکب شدن نرخ بهره بر واحد زمان

در مثال بالا، سود 15 درصد مرکب تعداد دوره ها برابر با 20 است و تعداد دوره های مرکب شدن برابر با 1 است، چرا که هر سال یک بار شامل سود مرکب می شود.

نرخ بهره بین بانکی

نرخ بهره بین بانکی، یکی از نرخ هایی است که برای ما به عنوان معامله گر، اهمیت خاصی دارد.چرا؟
بانک ها به اجبار باید مقداری نقدینگی در بانک داشته باشند، چون زمانی که تعدادی از مشتری ها خواهان پول نقد خود باشند، بانک باید بتواند پول های مشتری ها را بپردازد، پس به خاطر همین موضوع، بانکها مبالغی را با همدیگر به صورت وام ردوبدل می کنند که این مبالغ شامل نرخ های سود شبانه و هفتگی می شود.

معمولا این وام ها مدت زمان کمی به صورت قرض می مانند و باید زود تسویه شود، حال وقتی در بازار فارکس مشغول معامله هستیم، پوزیشن های ما اگر بیشتر از یک روز باز باشد شامل سود شبانه یا همان swap می شود و در معاملات CFD معاملات ما باید زمان دار باشد.
به عنوان مثال زمان باز شدن معامله خود را 7 روز تعیین می کنیم، اگر غیر از این باشد معامله به صورت اتوماتیک بسته می شود، پس هر وقت خواستیم پوزیشن بگیریم یا معامله ای انجام دهیم باید به نرخ سود شبانه و میزان مدت برای پوزیشنهای باز در معاملات سهام دقت کنیم.
حال این سود بین بانکی یا نرخ بهره بانکی  شامل چندین نوع مختلف است که به ترتیب به توضیح آنها می پردازیم:

نرخ بهره اسمی

بانک مرکزی، میزان سود را تعیین می کند؛ این نرخ بهره مخصوص سپرده های کوتاه مدت است.
بانک مرکزی، مسئول کنترل تورم و رکود در یک کشور است، حال این نرخ بهره اسمی، می تواند یک ابزار برای کنترل این تورم باشد؛ مثلا نرخ بهره اسمی را پایین نگه دارند تا مردم را تشویق به گرفتن وام و خرج کردن پول کند.
این شرایط فقط در زمانی قابل اجرا است که تورم یک جامعه بسیار بالا نباشد.
زمانی که تورم بالا باشد، بانک مرکزی نرخ بهره اسمی را بالا در نظر می گیرد تا بتواند نقدینگی را در بازار جمع آوری کرده و شرایط را به کنترل خود درآورد.
نرخ بهره اسمی چون در شرایط کوتاه مدت قابل اجرا می باشد، می تواند تاثیرات فراوانی بر اقتصاد یک کشور و ارزش واحد پول آن کشور داشته باشد.
نرخ بهره اسمی می تواند در معاملات ما تاثیر زیادی داشته باشد.

فرمول محاسبه نرخ بهره اسمی: r=m*[{(1+I)^1/m}-1]

I : نرخ بهره موثر
r : نرخ بهره اسمی
m : تعداد دوره های مرکب شدن

نرخ بهره حقیقی

نرخ بهره حقیقی همان نرخ بهره اسمی است، فقط در اینجا تورم را هم مدنظر قرار می دهند.
برای به دست آوردن نرخ بهره حقیقی، میزان تورم را از نرخ بهره اسمی کم می کنند.
با یک مثال موضوع را قابل فهم تر می کنیم:
با فرض اینکه شما از بانک مبلغ 100 میلیون تومان وام با نرخ 3 درصد دریافت می کنید، نرخ تعریف شده نرخ سود اسمی است که نرخ تورم در آن محاسبه نمی شود، حال با فرض اینکه نرخ تورم 2 درصد باشد برای محاسبه نرخ بهره حقیقی باید چنین کرد:

نرخ تورم+نرخ بهره حقیقی=نرخ بهره اسمی

بنابراین نرخ بهره حقیقی برابر است با 1 درصد.

نرخ بهره سالانه (APR)

همان میزان نرخ سودی است که بانک به وام گیرندگان یا کسانی که در بانک سرمایه گذاری کرده اند داده می شود، گفته می شود.
APR به صورت درصدی بیان می‌شود و نشان‌دهنده هزینه واقعی سالانه وام یا سود دریافت‌شده ناشی از سرمایه‌گذاری است.
APR خلاصه میزان سودی است که در آن از سود مرکب چشم پوشی می کنند که تا مصرف کنندگان یا کسانی که وام دریافت می کنند، ساده تر بتوانند با مراکز وام دهی دیگر مقایسه کنند.

نرخ بهره سالانه چه چیزی را محاسبه می کند؟

نرخ بهره سالانه به صورت درصدی برای میزان قسطی که مشتری باید پرداخت کند محاسبه می شود.
APR میزان سودی است که بدون در نظر گرفتن سود مرکب به سرمایه گذار داده می شود.
در بعضی از کشورها موسسات وام دهنده باید میزان APR را برای مشتریان خود به صورت واضح بیان کنند، حتی شرکتهای کارت اعتباری، اما باید قبل از امضای قرارداد با مشتری، کامل برای مشتری روشن باشد که APR چیست تا مشتری بتواند بهترین تصمیم را برای سرمایه خود بگیرد و موسسات مالی هم بتوانند با اطمینان کامل برای میزان APR خود تبلیغات انجام دهند.

از اینکه ما در این مقاله به بیان تمام فرمول ها بپردازیم معذوریم، زیرا هدف از این مقاله تاثیر این نرخ ها بر میزان چرخش اقتصاد و تاثیر این نرخ ها بر ایجاد تورم و رکود است.
با توجه به اینکه اقتصاد هر کشور بر میزان نقدینگی در گردش آن کشور بنا شده است، پس میزان نرخ APR می تواند سرمای گذاران را ترغیب به سرمایه گذاری در بانک یا سرمایه گذاری در اقتصاد کند .
هرچه میزان نرخ بهره سالانه کمتر باشد، شاخص بیکاری و تولیدات در آن جامعه بهتر عمل می کند.

سیاست های پولی بانک ها

بانک های مرکزی با استفاده از بازار باز، میزان اوراق بهادار و اوراق قرضه ، می تواند میزان تورم و رکود یک کشور را تعیین کند که در مقاله اقتصاد به زبان ساده کامل به این موضوع پرداختیم .

 تاثیر نرخ بهره در معاملات فارکس

مارکت فارکس، با ارزش پول ها رابطه مستقیمی دارد، حال اگر میزان نرخ بهره در یک کشور بالا باشد، سرمایه گذاران بیشتری به بانک ها روی می آورند و بانک با وام های با نرخ بهره بالا به مشتری های خود، روز به روز میزان تورم را بیشتر می کند و ارزش ملی یک پول بیشتر می شود.
البته در کشورهای پیشرفته بانک ها عمدا ارزش پول خود را پایین نگه می دارند، مانند ژاپن
تا بتواند صادرات بیشتری داشته باشد و در کشورهای دیگر هم ارزش پول را پایین نگه می دارند تا نیروی کار ارزان تری داشته باشند و شرکت های بزرگ بین المللی در آن کشورها شروع به سرمایه گذاری کنند مانند چین، چون یکی از موارد صادرات، می تواند صادرات نیروی انسانی به کشورهای دیگر باشد.

این موارد هر کدام بر ارزش پول ملی یک کشور تاثیر دارند.
یکی از این موارد نرخ بهره است؛ به این معنی که هرچه نرخ بهره یک کشور بیشتر باشد، ارزش پول آن کشور بیشتر است و می تواند با این ارزش پول، سرمایه های خارجی بیشتری را جذب کند.
عواملی موثر بر این موضوع که میزان نرخ بهره بالا برود و ارزش پول نیز همراه با آن بالا برود وجود دارد.
از جمله این موارد می توان به : ثبات اقتصادی و سیاسی در آن کشور، میزان تقاضا و عرضه در ، ترازهای مالی و میزان بیشتر تقاضا برای کالاهای آن است.
تحلیگران فاندامنتال این میزان را با توجه به GDP و BOP(تراز پرداخت) آن کشور می سنجند.

برای ارزش گذاری واحد پول یک کشور سیاست هایی وجود دارد، به عنوان مثال می توان از آمریکا نام برد چرا که با ثبات اقتصادی و سیاسی توانسته است روز به روز به ارزش پول خود بیفزاید و همچنین میزان بدهی دولت به بانک مرکزی آمریکا صفر است، پس فدرال رزرو آمریکا، میزان نرخ های کمی را تعیین می کند
البته یک مدت خفتگی دارد چرا که اگر میزان نرخ بهره بالا برود بعد از 12 ماه تاثیر خود را بر جامعه نشان می دهد؛ پس بانک رزرو آمریکا هم با تنظیم کردن این نرخ باعث ثبات اقتصادی در این کشور شده است.

چه کسی نرخ بهره را تعیین می کند؟

بانک مرکزی نرخ بهره را تعیین می کند، چرا که مردم را ترغیب به وام گرفتن و قرض دادن پول می کند و به کمک همین نرخ بهره می تواند چرخ اقتصادی را کنترل کند.
FOMC کمیته بازار آزاد فدرال آمریکاست که اعضای آن هشت رئیس بانک مرکزی و 5 مدیر آن این کمیته، سالانه 8 بار جلسه برگزار کرده تا در مورد سیاست های پولی آینده آمریکا تصمیم بگیرند.

جمع بندی

نرخ سود، اقتصاد را با تحت تاثیر قرار دادن سود اوراق قرضه و سهام، مخارج مصرف کنندگان، بنگاه های اقتصادی و میزان تورم و رکود و همچنین جنبه های دیگر مانند میزان دستمزد کارگران و … می تواند کنترل کند و اقتصاد را رونق دهد.
بانک مرکزی اصلی ترین نقش را دارد، چرا که بانک مرکزی تعیین می کند که مردم وام بگیرند یا اینکه پول خود را در بانک نگهداری کنند.
بانک مرکزی می تواند با فروش و خرید اوراق قرضه تاثیر بر بازار عرضه تقاضا بگذارد.
این موضوع موجب افزایش یا کاهش نرخ بهره می شود.
این استراتژِی که قبلا هم در مورد آن بحث کرده بودیم یکی از بی شمار ابزارهایی است که بانک مرکزی می تواند به عنوان سیاست پولی از آن استفاده کند.

دیدگاه کاربران
  • عرفان پارسا نژاد 14 دی 1400

    مثل همیشه عالی
    ممنون که هستید و ما رو کمک میکنید تا رشد کنیم

  • javad99 4 فروردین 1402

    خیلی مفید و عالی بود ممنون

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *