در بخش آشنایی با بلاکچین، از ساختار پایگاه داده و مفهوم غیرمتمرکز بودن و همچنین در مورد شفافیت در بلاکچین بحث کردیم.
و حال می خواهیم موضوع بلاکچین چیست را بیشتر بسط دهیم.
همانطور که میدانید، بلاکچین یک پایگاه توزیع داده مبتنی بر اجتماع میلیون ها نقطه اشتراک است که به صورت همزمان داده هایی در آن ثبت و یا اصلاح می شود. در این پلتفرم باز و آزاد و البته پیچیده می توانیم به تبادلات مالی و علمی و اطلاعاتی بپردازیم. به نظر شما چگونه باید عمل کنیم تا از این تکنولوژی جا نمانیم و بتوانیم خودمان را به روز نگه داریم؟ در مورد بلاکچین، چه موارد مهمی را باید یاد بگیریم تا قوه تشخیص داشته باشیم؟
کاری که اینترنت با رسانه ها کرد را بلاکچین با بانک ها و موسسات مالی خواهد کرد و در این مقاله به مقایسه این دو مورد پرداخته ایم.
در این بخش میخواهیم امنیت بلاکچین و نحوه کاربرد بلاکچین در بیت کوین و همچنین مقایسه آن با سیستم بانکی را بیان کنیم.
آیا بلاکچین امن است؟
سوالی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که؛ آیا بلاکچین امن است؟
فناوری بلاکچین، موارد امنیتی و اعتماد را از چند طریق پاسخ می دهد.
اول، بلوکهای جدید همیشه به صورت خطی و زمانی ذخیره می شوند؛ یعنی همیشه به انتهای بلاکچین اضافه می شوند.
اگر نگاهی به بلاکچین بیت کوین بیندازید، خواهید دید که هر بلوک موقعیتی روی زنجیر دارد که ارتفاع ( height ) نامیده می شود. از نوامبر 2020، ارتفاع بلوک تا کنون به 656197 بلوک رسیده است.
پس از افزودن بلوک به انتهای زنجیر بلوک، بازگشت و تغییر در محتوای بلوک بسیار دشوار است؛ مگر اینکه اکثریت برای انجام این کار به توافق برسند. به این دلیل که هر بلوک حاوی هش مخصوص به خود است، همراه با هش بلوک قبل از آن و همچنین مهر تایمی که قبلا ذکر شد. کدهای هش توسط یک تابع ریاضی ایجاد می شوند که اطلاعات دیجیتالی را به رشته ای از اعداد و حروف تبدیل می کنند. اگر این اطلاعات به هر روشی ویرایش شود، کد هش نیز تغییر می کند.
به این دلیل مهم، امنیت این بستر فراهم می شود.
بگذارید با یک مثال موضوع رو روشن کنیم؛ یک هکر می خواهد بلاکچین را تغییر دهد و بیت کوین را از بقیه سرقت کند، اگر هکر بخواهد نسخه به نسخه هش را تغییر دهد، دیگر با بقیه نسخه ها تطابق ندارد. این امر زمانی معلوم می شود که فردی می خواهد معامله کند؛ وقتی میبیند نسخه ها با هم تطابق ندارند، نسخه ای که تطابق ندارد برجسته می شود؛ پس در عمل هیچ ارزشی ندارد و نسخه هکر از زنجیره دور ریخته می شود.
موفقیت در چنین هکی، مستلزم این است که هکر به طور همزمان 51% از نسخه های بلاکچین را کنترل و تغییر دهد تا نسخه جدید آنها به نسخه اکثریت تبدیل شود و در نتیجه زنجیر مورد موافقت قرار می گیرد. چنین حمله ای به مقدار زیادی پول و منابع نیز احتیاج دارد؛ زیرا آنها برای از سرگیری تمام بلوک ها، نیاز به کدهای هش و مهر تایمی متفاوتی دارند.
با توجه به وسعت بیت کوین و سرعت رشد آن، احتمالا چنین سرقتی با این هزینه زیاد در مقابل این شاهکار بلاکچین عملی نمی شود. این امر نه تنها بسیار گران تمام می شود، بلکه احتمالا بی نتیجه است.
عملا انجام چنین کاری بی فایده است؛ چرا؟ چون اعضای شبکه شاهد چنین تغییری در شبکه هستند، سپس بلوک و یا دارایی های خود را از بلوکها جا به جا می کنند و به نسخه جدیدی از زنجیره که تحت تأثیر آن حمله قرار نگرفته است منتقل می کنند.
این امر، باعث می شود که نسخه مورد حمله بیت کوین از نظر ارزش سقوط کند و در نهایت حمله بی هدف شود؛ زیرا هکر دارایی بی ارزشی در اختیار دارد. حال با چنین هزینه گزافی اگر شخص هکر می آمد در شبکه بیت کوین سرمایه گذاری می کرد، سود بیشتری می برد و از نظر اقتصادی بسیار به صرفه تر بود.
عملکرد بیت کوین در بلاکچین
هدف بلاکچین این است که اطلاعات دیجیتالی را ثبت و توزیع کند، اماویرایش نشود؛ این موضوع مهم را در قالب عملکرد بیت کوین در بلاکچین ادامه می دهیم.
فناوری بلاکچین برای اولین بار در سال 1991 توسط استوارت هابر و دبیلواسکات استور نتتا، دو محقق که می خواستند سیستمی را اجرا کنند که در آن نتوانند مهر زمانی سندها را دستکاری کنند، ترسیم و خلق شد. اما تقریبا در دهه بعد، در سال 2009 بیت کوین راه اندازی شد، که فناوری بلاکچین برای اولین بار پیاده سازی شد.
پروتکل بیت کوین بر اساس بلاکچین ساخته شده است.
خالق بیت کوین کسی است به اسم مستعار Satoshi Nakamoto که در یک مقاله تحقیقاتی از بیت کوین به عنوان ” یک سیستم پرداخت نقدی الکترونیکی جدید که در آن احتیاج به شخص یا موجودی حقوقی یا ارگانی برای تأیید آن معامله نیست و فقط کاربر به کاربر معامله می شود” نام برد.
نکته کلیدی که باید بدونیم این است که، بیت کوین صرفا از فناوری بلاکچین به عنوان ابزاری برای شفافیت دفتر حساب خود استفاده می کند. اما از تئوری بلاکچین نیز می توان برای ثبت رای در انتخابات یا شناسه های ایالتی، موجودی محصولات،اسناد خانه و… استفاده کرد.در حال حاضر طیف گسترده ای برای فناوری بلاکچین در دست راه اندازی است.
به عنوان مثال برای انتخابات هیچ راهی برای تقلب کردن در آن وجود ندارد؛ به این شکل است که هر کدام از شهروندان می توانند یک شهروند رمزنگاری شده باشند و هرکدام از نامزدها می توانند یک کیف پول دیجیتالی باشند و هر شهروند به هر نامزدی بخواهد رای بدهد، رمز خود را به کیف پول دیجیتالی نامزد ارسال می کند و در این شیوه هیچ راه تقلبی وجود ندارد.
کاربرد و مقایسه بلاکچین و بانک
در این بخش به موضوع کاربرد و مقایسه بلاکچین و بانک ها می پردازیم.
بانکها با بلاکچین غیرمتمرکز، بسیار متفاوت هستند. برای اینکه بهتر تفاوت آنها را بفهمیم آنها را در جدول زیر با همدیگر مقایسه می کنیم :
| ویژگی | بانک | بیت کوین |
| ساعتهای کاری | بانکها معمولا از ساعت 8 تا ساعت 4 بعدازظهر کار می کنند. در روزهای تعطیل بانک تعطیل است (شاید تعداد محدودی از بانک ها کار کنند. ) | ساعت مشخص ندارد، همه روزها کار می کند و 24 ساعت در آن معامله انجام می شود. |
| هزینه های معاملاتی | کارمزد انتقال: هر بانک کارمزد به خصوص خود را دارد و مبلغی معین نیست؛ حتی انتقال به صورت چک یا حواله بانکی باز هم کارمزد به خصوص خود را دارند ، هزینه انتقال به خارج از کشور گاها می تواند تا 45 دلار برود. | بیت کوین، هزینه معاملات متغیری دارد که توسط ماینرها و کاربران تعیین می شود. این هزینه ها مابین 0 تا 50 دلار است ولی کاربران می توانند خودشان کارمزد را تعیین کنند. این یک بازار آزاد است. |
| سرعت انتقال | کارت به کارت آنی انجام می شود یا گاها می تواند تا 48 ساعت طول بکشد. برای پرداخت چک می تواند تا 72 ساعت طول بکشد و برای پایا یا حواله ی بین بانکی تا 48 ساعت طول می کشد. | سرعت انتقال بستگی به شلوغی شبکه دارد. معاملات در آن بین 15 دقیقه تا یک ساعت به طول می انجامد. |
| قوانین شناسایی مشتری | حسابهای بانکی و سایر خدمات بانکی : باید حتما مشتری مدارک شناسایی خود را به بانک ارائه دهد تا بتواند از خدمات بانک استفاده کند. | هر کس یا هر چیزی می تواند بدون شناسایی، مشتری این بازار مالی باشد. از نظر تئوری، حتی موجودی، مجهز به هوش مصنوعی می تواند یک مشتری باشد. |
| سهولت انتقال | برای انتقال در سیستم بانکی وجود شناسنامه الزامیست و تلفن همراه حداقل الزاماتی است که مشتری باید داشته باشد، تا عمل انتقال انجام شود. | فقط اتصال به اینترنت و تلفن همراه حداقل شرایط لازم است. |
| حریم خصوصی | اطلاعات حساب بانکی در سرورهای خصوصی آن بانک نگهداری می شود، حال اگر سرورهای بانک به خطر بیفتد، حساب مشتری به خطر می افتد. | بیت کوین می تواند به همان اندازه که کاربر می خواهد خصوصی باشد.همه بیت کوین ها قابل ردیابی هستند؛ اما نمی توان تشخیص داد که چه کسی بیت کوین را به صورت ناشناس خریداری کرده است. اگر بیت کوین در صرافی KYC خریداری شود، بیت کوین مستقیم با دارنده حساب صرافی KYC گره خورده است. |
| امنیت | با فرض اینکه مشتری تمام اقدامات رمزی و ایمنی حساب را رعایت کند، باز هم حساب بانکی به اندازه سرورهای بانکی ایمن است. | هرچه شبکه بیت کوین وسیع تر شود، امنیت آن نیز بیشتر است. سطح امنیت بیت کوین از کیف پولی که در آن نگهداری می شود، تعیین می شود(توصیه می شود از کیف پول های سخت افزاری استفاده کنید.) |
| معاملات تأیید شده | بانکها به دلایل مختلف می توانند معاملات را انکار کنند؛ یا اگر از جایی غیر معمول پول وارد حساب شود، میتوانند حساب را مسدود یا کل معامله را انکار کنند. | شبکه بیت کوین خود نحوه استفاده از بیت کوین را تعیین نمی کند؛ بلکه کاربران آن را تعیین و اصلاح می کنند. ولی باز هم هر کشوری، قوانین مربوط به خود را دارد. |
| ضبط حساب | به دلایل مختلف هر بانکی می تواند حساب مشتری خود را ردیابی و دارایی آن حساب را مسدود کند. | اگر بیت کوین به صورت ناشناس مورد استفاده قرار گیرد، دولتها به سختی می توانند آن را ردیابی کنند و به مشکل میخورند. |
در این مقاله، به موضوعات امنیت بلاکچین و کاربرد و مقایسه بلاکچین با بیت کوین و بانکها پرداختیم.
متوجه شدیم که بلاکچین چه مزیت هایی نسبت به بانک ها دارد و شاید از این جا هم بتوان دلیل مخالفت خیلی از دولت ها با بلاکچین را دریافت.
ما چه قبول کنیم و چه نکنیم، تکنولوژی راه خودش را خواهد رفت. الانه از بلاکچین در خیلی از صنعت ها استفاده میشود ؛ در بخش بعد به چگونگی استفاده کردن از فناوری بلاکچین در صنعت و تجارتهای مختلف می پردازیم.
